KUNGARIKET

Szwecja

FÖR SVERIGE I TIDEN

Studia w Szwecji

JĘZYK SZWEDZKI

januari – styczeń
februari – luty
mars – marzec

måndag – poniedziałek
tisdag – wtorek
onsdag – środa

hej – cześć lub dzień dobry
hej då – pa lub do widzenia
tack – dzięki lub dziękuję

Jag är liten – Ja jestem mały
Du har en bror – Masz brata
Hon vill äta – Ona chce jeść

alfabet: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z å ä ö
Wymowa jest prosta, jeśli zna się podstawy języka angielskiego. Zobaczcie sami. door å, bad ä, bird ö

CZAS NA NAUKĘ
Z doświadczenia wiemy, że u nas uczniowie zwykle potrzebują około 3 lat nauki języka szwedzkiego, aby osiągnąć poziom rozszerzonej matury.

POKREWIEŃSTWO Z NORWESKIM
Szwecja i Norwegia leżą blisko siebie pod względem geograficznym, a ich języki są do siebie podobne. Z tego powodu osoby posługujące się językiem szwedzkim są w stanie bardzo dobrze zrozumieć język norweski.

JĘZYK SZWEDZKI W FINLANDII
Co ciekawe, szwedzki był językiem urzędowym w Finlandii, zanim stał się językiem urzędowym w Szwecji. Rząd Finlandii ogłosił go oficjalnym językiem kraju, obok fińskiego.

ŁATWA GRAMATYKA
Szwedzka gramatyka jest prosta. Dla przykładu, w czasie teraźniejszym każdy czasownik kończy się literą ‘r‘. Nie odmieniamy czasowników poprzez osoby. Zobaczcie, jakie to proste.

Jag talar, dricker, äter Ja mówię, piję, jem

Du talar, dricker, äter Ty mówisz, pijesz, jesz

Han talar, dricker, äter         On mówi, je, pije
Hon talar, dricker, äter             Ona mówi, je, pije
Den/Det talar, dricker, äter              Ono mówi, pije, je

Vi talar, dricker, äter                         My mówimy, pijemy, jemy
Ni talar, dricker, äter               Ty mówicie, pijecie, jecie
De talar, dricker, äter              Oni mówią, piją, jedzą

HEN
Szwedzki ma neutralny pod względem płci zaimek osobowy.

Język szwedzki ma trzy zaimki: hon (ona), han (on) i hen (zaimek osobowy neutralny płciowo). Hen jest przeznaczony jako alternatywa dla zaimków określających płeć. Postępowi Szwedzi po raz pierwszy zaproponowali użycie hen w 1966 roku.

Hen ma dwa podstawowe zastosowania: jako sposób na uniknięcie stwierdzenia preferencji do którejkolwiek z płci; lub jako sposób odnoszenia się do osób, które są agender, genderqueer lub niebinarne, lub tych, którzy odrzucają pojęcie płci binarnej z powodów ideologicznych.

SZWEDZKI SYSTEM OŚWIATY

Głównym celem edukacji szkolnej w Szwecji jest rozpoznanie i rozwijanie talentów i zdolności każdego dziecka oraz nauczenie uczniów, jak wyznaczać i osiągać cele. Podczas pracy z dziećmi nauczyciel przyjmuje raczej rolę asystenta niż surowego nauczyciela ze wskaźnikiem.

Pomimo tego, że większość zajęć w szkole odbywa się w grupach, nauczyciel nigdy nie będzie chwalił jednych, a beształ innych publicznie. Wszystko, co dotyczy wyników dziecka lub jego zachowania w szkole, jest omawiane indywidualnie z dzieckiem.

Do szóstej klasy uczniowie w szwedzkich szkołach nie otrzymują żadnych ocen, aby nie przeszkadzać w indywidualnym rozwoju i nie powodować poczucia rywalizacji i stresu. W ciągu ostatnich stu lat Szwecja wypróbowała wiele systemów oceniania wiedzy.

Początki
W klasie 1-3 program nauczania w szkole opiera się na matematyce, języku szwedzkim, prowadzeniu gospodarstwa domowego, naukach społecznych i przyrodniczych. Już w wieku 7-10 lat dzieci biorą aktywny udział w lekcjach wiedzy o społeczeństwie, na których dyskutują o tym, co dzieje się na świecie, regularnie po wspólnym oglądaniu programu informacyjnego dla dzieci. Program ten nosi nazwę Lilla Aktuellt i jest emitowany codziennie w szwedzkiej telewizji. W prosty i przejrzysty sposób zapoznaje widzów z najważniejszymi wydarzeniami w Szwecji i na świecie.

Klasa 3
Od trzeciej klasy uczniowie rozpoczynają naukę języka angielskiego. Nie zawracają sobie jeszcze głowy gramatyką i zakuwaniem. Jednymi z najbardziej ulubionych zajęć są zajęcia z zakresu gospodarstwa domowego. Chłopcy i dziewczynki wspólnie uczą się szyć i robić na drutach, własnoręcznie wykonywać zabawki i nieskomplikowane sprzęty domowe, a także gotować i piec według prostych przepisów.

Głównym celem w edukacji szkolnej w Szwecji jest rozpoznanie i rozwijanie talentów i zdolności każdego dziecka oraz nauczenie uczniów, jak wyznaczać i osiągać cele. Podczas pracy z dziećmi, nauczyciel przyjmuje raczej rolę asystenta niż surowego nauczyciela ze wskaźnikiem.

RELIGIA W SZWECJI

ROZDZIAŁ PAŃSTWA OD KOŚCIOŁA
Od 2000 roku Kościół Szwecji jest oddzielony od państwa. Około 58 procent ludności Szwecji należy do Kościoła Szwecji. W ostatnich latach z Kościoła odeszła rekordowa liczba Szwedów i przewiduje się dalszy spadek liczby członków.

ROLA RELIGII W CODZIENNYM ŻYCIU
Obecność religii i kościoła w życiu wielu Szwedów jest najbardziej widoczna podczas tradycyjnych rytuałów kulturowych, takich jak Lucia.

Obecność dziedzictwa religijnego w Szwecji można również dostrzec w kilku świętach chrześcijańskich, które nadal goszczą w szwedzkim kalendarzu, choć rzadko są one obchodzone z udziałem kościoła.

Jakkolwiek świecka może być współczesna Szwecja, święta Bożego Narodzenia są uroczyście obchodzone zarówno przez religijnych, jak i niereligijnych Szwedów.

ŚWIECCY SZWEDZI
Pomijając rytuały, Szwecja jest bardzo świeckim narodem, a Szwedzi wydają się nie dostrzegać związku między religijnością a szczęściem.

Szwecja jest jednym z najmniej religijnych krajów na świecie, obok Chin, Japonii, Estonii, Norwegii i Czech. Mniej niż jeden na pięciu Szwedów jest wierzący.

Nie wszyscy Szwedzi czują się komfortowo z czasami znaczącą kulturową rolą kościoła i wielu ludzi poszukuje alternatywnych form obrzędów. Śluby cywilne stanowią obecnie prawie jedną trzecią wszystkich ceremonii małżeńskich. Ponadto istnieją również świeckie ceremonie nadawania imion (namngivningsceremonier) niemowlętom, których celem jest świętowanie pojawienia się nowego dziecka bez religijnego podtekstu chrztu.

FINANSE KOŚCIOŁA
Aby pomóc w finansowaniu swojej międzynarodowej i krajowej działalności, Kościół Szwecji nakłada na swoich członków podatek (kyrkoavgift). Podatek ten wynosi obecnie średnio 1 procent dochodu członków. Do priorytetów wydatków Kościoła należy utrzymanie i renowacja 3 600 budynków kościelnych należących do niego w całej Szwecji.

Majątek Kościoła Szwecji wynosi około 47 miliardów koron szwedzkich, a jego całkowite roczne koszty wynoszą około 22 miliardów koron szwedzkich. Zgodnie z przyjętą w Szwecji praktyką przejrzystości i otwartości w organizacjach i instytucjach publicznych, opinia publiczna może zapoznać się z działalnością i finansami Kościoła.

KOBIETY A KOŚCIÓŁ
W 2014 roku Antje Jackelén została pierwszą kobietą na stanowisku arcybiskupa Uppsali, który jest głównym przedstawicielem Kościoła Szwedzkiego zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. W 1960 r. w Kościele Szwedzkim wyświęcono pierwsze kobiety-kapłanów. Obecnie połowa kapłanów to kobiety.

Na temat prawa do aborcji w Szwecji nie toczy się poważna debata. Życie razem i posiadanie dzieci bez ślubu jest również społecznie akceptowalne. Kościół Szwecji często towarzyszył liberalnym zmianom społecznym, zamiast je utrudniać. Na przykład w 2009 roku Szwecja zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci, a Kościół zdecydował się w tym samym roku rozpocząć udzielanie ceremonii ślubnych osobom tej samej płci.

KLIMAT W SZWECJI

Szwecja cieszy się umiarkowanym klimatem, dzięki Golfsztromowi.

Powyżej koła podbiegunowego zima jest sroga, a temperatury spadają poniżej -30°C, podczas gdy latem temperatury tam jak i w pozostałej części kraju regularnie osiągają +20°C. Na południu kraju zima jest zazwyczaj łagodna, a średnia temperatura wynosi powyżej 0°C.

Aby opisać pogodę w Szwecji, można podzielić kraj na trzy regiony: środkową i południową Szwecję, północny wschód i północny zachód lub daleką północ.

W środkowej i południowej Szwecji zimy są krótkie i umiarkowane chłodne, a temperatury latem są podobne do tych w Polsce.

Na północnym wschodzie zimy są srogie, natomiast lata bywają zaskakująco ciepłe.

Na dalekiej północy zimy są również srogie, ze śniegiem zalegającym przez cały rok na wyniesionych terenach, a lata są krótkie i zmienne. Ponieważ Szwecja leży na wysokiej szerokości geograficznej, duża część kraju ma bardzo długie dni w lecie i bardzo długie noce w zimie.

STUDIA W SZWECJI

Szkolnictwo wyższe w Szwecji należy do najlepszych na świecie. Ten skandynawski kraj posiada doskonały system, który kładzie większy nacisk na naukę w grupach i samodzielne studia niż na wykłady. Wolność i odpowiedzialność to kluczowe wartości, które wspierają rozwój studentów.

Liczba międzynarodowych studentów zapisanych na szwedzkie uniwersytety i uczelnie stale rośnie, a odsetek tych, którzy są przyjmowani, przekracza połowę.

CZESNE ZA STUDIA W SZWECJI
Na szwedzkich uczelniach publicznych studenci będący obywatelami krajów UE, innych krajów nordyckich oraz Szwajcarii nie muszą płacić czesnego za studia licencjackie i magisterskie. Studia doktoranckie są bezpłatne dla wszystkich studentów zagranicznych, niezależnie od ich kraju pochodzenia.

ŚREDNIE KOSZTY UTRZYMANIA STUDENTA W SZWECJI
Koszty życia dla studentów w Szwecji są powyżej średniej europejskiej. Powinieneś liczyć się z wydatkami rzędu 700 – 1 200 EUR/miesiąc. Im większe miasto, tym drożej.

Studenci kampusu Uniwersytetu w Umeå cieszą się słonecznym jesiennym dniem nad brzegiem rzeki Ume, jednej z głównych rzek Szwecji. Ma ona około 460 km długości i przepływa przez miasto Umeå, dwunaste co do wielkości miasto w Szwecji i największe w północnej połowie kraju. Umeå jest nadmorskim miastem uniwersyteckim i ośrodkiem badawczym z dwoma uniwersytetami i ponad 39 000 studentów.

KOSZTY ZAKWATEROWANIA
Akademiki są świetne, ponieważ można w nich spotkać zarówno miejscowych, jak i zagranicznych studentów. Łatwo jest się zaprzyjaźnić i znaleźć osoby o podobnych zainteresowaniach. Ceny w akademikach wahają się między 240 – 620 EUR/miesiąc.

Drugą opcją jest wynajęcie lub współdzielenie mieszkania. Możesz zapłacić od 350 do 700 EUR/miesiąc.

Laboratorium MAX IV jest krajowym laboratorium, którego gospodarzem jest Uniwersytet w Lund. Pracują w nim akceleratory wytwarzające promieniowanie rentgenowskie o bardzo wysokiej intensywności i jakości. Prawie 1000 naukowców rocznie przyjeżdża do laboratorium i wykorzystuje promienie rentgenowskie do badań naukowych, czyniąc niewidzialne widzialnym.
MAX IV ściśle współpracuje z Ideon Science Park, który jest domem dla ponad 400 firm naukowych i zawiera inkubatory dla firm rozpoczynających działalność.

KOSZTY WYŻYWIENIA
Spodziewaj się, że co miesiąc wydasz około 200 euro na jedzenie. Zależy to od twoich nawyków żywieniowych, tego, czy gotujesz, czy nie, itd.

Jedzenie w szwedzkiej restauracji kosztuje 8 – 10 euro . Trzydaniowy posiłek dla dwóch osób w przeciętnej restauracji kosztuje około 45-65 euro.

System edukacji jest skoncentrowany na uczniu, a relacje między uczniami i nauczycielami mają charakter wysoce nieformalny. Cenione są osobista inicjatywa i niezależne myślenie. Studenci są zobowiązani do odgrywania aktywnej roli i przedstawiania swoich opinii i pomysłów na wykładach, seminariach i w dyskusjach grupowych. Wiele programów polega również na ścisłej współpracować z przemysłem, oferując studentom możliwość łączenia studiów i praktyki zawodowej.

KOSZTY TRANSPORTU
W Szwecji około 40% korzysta z transport publicznego, aby dostać się na uczelnię i do innych miejsc w mieście. Opłaty za transport publiczny dla studentów kosztują około 40-55 euro/ miesiąc.

KOSZTY DODATKOWE
Książki i inne materiały do nauki: 80 euro/ miesiąc.
Ubezpieczenie zdrowotne: stawki zaczynają się od 30 euro/ miesiąc.